getreadyforbrexit.eu – Op 31 januari 2024 gaan in het Verenigd Koninkrijk (VK) de eerste maatregelen in van het Border Target Operating Model. Voor een grote groep dierlijke producten, planten en plantaardige producten vanaf een medium risico is dan voor invoer in het VK een fytosanitair dan wel veterinair certificaat verplicht. Coördinator Brexit bij de NVWA, Peter Verbaas maakt zich zorgen over de staat van voorbereiding bij de Nederlandse bedrijven. “Voor wie niet op tijd klaar is voor die fase, stopt helaas de business met het VK.”

Hoe staat het er voor?

“Richting het Nederlands bedrijfsleven kan ik alleen maar zeggen: bereid u voor! Vanuit het VK is geen enkel signaal gekomen dat men nog een keer uitstel zou overwegen. Begrijpelijk ook, de uitdaging om vanaf 31 januari alle producten vanaf een medium risico van een veterinair of fytosanitair certificaat te voorzien, ligt geheel aan onze kant van de Noordzee.”

Is het bedrijfsleven in Nederland daar klaar voor?

“Mijn onderbuikgevoel zegt dat veel bedrijven nog in de wachtstand staan. Voor het certificeren hebben wij met het bedrijfsleven heldere afspraken gemaakt over zelfwerkzaamheid. Dit doet men door deelname aan het bedrijfserkenningensysteem. Afgesproken is dat 80 procent van het plantaardig bedrijfsleven op die manier gaat werken. Voor veterinaire lading is dat zelfs 100 procent.”

Hoe ziet die werkwijze er in de praktijk uit?

“Bedrijven dienen bij ons een protocol in voor het zelf inspecteren van hun lading. De toezichthouder audit dit protocol en na akkoord kan het bedrijf op die manier aan de slag. Wij certificeren op afstand. Controleren doen wij via steekproeven op locatie. Door deze manier van werken willen wij logistieke vertragingen voor het bedrijfsleven zoveel mogelijk beperken en onze capaciteit als toezichthouder optimaal inzetten. Daar hebben wij allemaal baat bij.”

Wat vraagt dit van het bedrijfsleven?

“Het meeste werk is het voorbereiden en inregelen van het protocol, plus de audit ervan. Voor het plantaardige bedrijfsleven komt daar voor medewerkers nog een opleiding Fytosanitiair Medewerker bij. Zaak is dat bedrijven de afgesproken werkwijze tijdig inregelen. Anders gaat het wringen. Wie nu nog niet begonnen is met voorbereiden, moet zich echt zorgen maken. Wij geven geen certificaten af buiten deze werkwijze om. Heel vervelend voor wie niet op tijd klaar is. Het is dan aan het VK om te besluiten zendingen al dan niet toe te laten.”

Wat zie jij als logistieke risico’s van de nieuwe importmaatregelen in het VK?

“Bedrijven combineren laag- en medium-risico lading nu vaak in één zending. Blijft dat zo? We horen wel dat bedrijven beide risicogroepen willen gaan scheiden. Maar dat kan niet altijd. Als je hier in Nederland boeketten maakt, is het waarschijnlijk geen doen om daar in het VK nog een laatste medium-risico takje bij te steken. Het kan ook zijn dat partijen geen medium-risico producten meer in een boeketje verwerken. Het zijn bedrijfsmatige keuzes.”

“Een ander logistiek risico is dat lading straks in het VK kan worden geweigerd. Terug naar de EU gaat niet zomaar. Dat vereist specifieke documenten en waarborgen. Ik denk niet dat iedereen zich dat al realiseert. Het is belangrijk om ook daar vooraf als bedrijf over na te denken.”

Welke oproep zou je aan het bedrijfsleven willen doen?

“Onderschat niet wat er nodig is om aan de nieuwe importeisen van het VK te voldoen. Wie nog niet is gestart met voorbereidingen, doe dit dan nu! Onze boodschap als NVWA is heel duidelijk: als een grote groep denkt nog even te kunnen wachten, staan wij straks allemaal stil. Wij kunnen niet iedereen op het laatste moment helpen. Het is net als het boarden voor een vliegtuig. Er mag altijd wel één iemand later komen dan twee uur voor vertrek. Als iedereen dat doet, gaat het vliegtuig niet op tijd weg. Als NVWA moeten wij de tijd hebben voor de audit. Het kan bovendien zo zijn dat naar aanleiding van een audit bij een bedrijf nog een aanpassing nodig is. Ook dat vergt tijd.”

Waar kunnen bedrijven terecht die nog hulp nodig hebben?

“Op onze website biedt de Brexit-pagina uitleg. De betrokken brancheorganisaties kunnen vaak ook nadere duiding geven. Elk bedrijf is immers net weer even anders. Op verzoek van een brancheorganisatie komen wij ook graag voorlichting geven. Als daar behoefte aan is, klimmen wij op het podium om het gesprek aan te gaan over wat er voorafgaand aan 31 januari 2024 nodig is.”